کریستوفر پاول کلوهسی (Christopher P. Clohessy)، استاد مطالعات شیعی، تحصیلات کارشناسی و ارشد خود را در دانشگاه پاپی Urbanianum در رم ایتالیا به پایان رساند و دکترای خود را از دانشگاه پاپی مطالعات عربی و اسلامی (PISAI) در واتیکان گرفته است.

وی اکنون در این دانشگاه مشغول تدریس کلام و تاریخ تشیع، مطالعات قرآنی، اخلاق اسلامی و گفتگوی اسلام و مسیحیت است.
او نویسنده کتاب‌های: فاطمه دختر محمد(ص)، (Fatima, Daughter of Muhammad)  ( چاپ اول ۲۰۰۹؛ چاپ دوم ۲۰۱۸)؛ نیمه قلبم: روایات زینب(س)، دختر علی(ع) (Half of my Heart: THE NARRATIVES OF ZAYNAB, DAUGHTER OF ʿALÎ)  (۲۰۱۸) و فرشتگان در شتاب: رؤیاهای کربلا (Angels Hastening: The Karbala Dreams)، ( ۲۰۲۱) است و در سال ۲۰۲۱ به خاطر دو اثر نخست، برنده کتاب سال جمهوری اسلامی شد. 

این نویسنده مسیحی به تازگی کتابی با عنوان The Outrider: Abu al-Fadl al-'Abbas(تک سوار: ابوالفضل العباس) منتشر کرده و در آن به زندگی حضرت ابوالفضل العباس پرداخته است. این استاد دانشگاه به تشریح انگیزه خود از نگارش این کتاب و اهمیت شخصیت حضرت عباس(ع) چه به لحاظ تاریخی و چه به عنوان الگویی برای بشر امروز پرداخت. 

کمبود آثار تحقیقی درباره شخصیت حضرت عباس(ع)

کلوهسی که پیش از این کتاب‌هایی در مورد زندگی حضرت فاطمه(س)، حضرت زینب(س) و واقعه کربلا نوشته است درباره انگیزه خود از نگارش کتابی مستقل درباره حضرت عباس(ع) گفت: فکر کردم که با توجه به ارادت بسیار زیاد به شخصیت ابوالفضل العباس، اهمیت یادبود او و استناد به الگوی او در فرهنگ اسلامی و شیعی، عجیب است که مطالب مکتوب دست اول و معتبر کمی درباره او وجود دارد.

وی ادامه داد: برخی از متون موجود از سوی مورخان و محققان غربی جدی گرفته نمی‌شوند زیرا روش علمی دقیقی ندارند. من پس از نوشتن کتاب‌هایی در مورد حضرت فاطمه(س)، حضرت زینب(س) و واقعه کربلا، مخصوصاً برای معرفی این شخصیت‌ها و موضوعات به مخاطبان غربی و غالباً غیرمسلمان فکر کردم که  حضرت عباس شایسته نوشته شدن شرح حالی خاص است. به این معنا، اثری کاملاً تحقیقی، بر اساس منابع اولیه عربی، با روش‌شناسی علمی اما در عین حال قابل خواندن برای عموم نوشتم، تا او را به نسلی معرفی کنم که شاید هرگز نام او را نشنیده باشند. من فکر می‌کنم شخصیت نمونه او شایسته چنین کاری بوده است.

مقتل ابومخنف و ارشاد شیخ مفید، منابع مهم مطالعه زندگی حضرت عباس(ع)

این پژوهشگر مسیحی ادامه داد: احادیثی از امام سجاد از طرق ابن باوبویه نقل شده است که بر اساس آن اهل بهشت نسبت به جایگاه حضرت عباس غبطه می‌خورند. اما برخلاف حضرت فاطمه(س) و حضرت امام حسین(ع) احادیث چندانی درباره حضرت عباس نیست و من مجبور شدم در تحقیقات خود تنها به کتاب‌های تاریخی تکیه کنم. سعی کردم از همه آنچه درباره حضرت عباس می‌دانیم که در کتاب‌های مجالس و تعزیه موجود است برای نگارش این کتاب استفاده کنم. 

وی ادامه داد: به نظر من شخصیت حضرت عباس همانند امام حسین یک نمونه اعلا است. بنا بر این سعی کردم با نگارش این کتاب برای مخاطبان حتی بسیاری از شیعیان که چندان از زندگی او اطلاعی ندارند و همچنین دیگر مسلمانان و غیرمسلمانان آنها را با شخصیت واقعی حضرت عباس(ع) آشنا کنم. 

کلوهسی افزود: از سوی دیگر به نظر من شناخت امام حسین(ع) بدون شناخت حضرت عباس کامل نمی‌شود زیرا این دو مکمل هم بودند. عباس برای امام حسین برادری شجاع، همراه و یک مشاور و سیاستمدار مورد اعتماد بود. از همین رو بود که پس از شهادت حضرت عباس، امام حسین فرمود اکنون کمرم شکست. 

وی در ادامه گفت: من در این کتاب به مقتل الحسین نوشته ابومخنف که نخستین مقتل درباره حادثه کربلاست استناد کرده‌ام که از منابع مهم و دست اول است. همچنین منبع دیگر من کتاب ارشاد شیخ مفید بوده که در این کتاب نکات مفصل و جزئی درباره واقعه کربلا و فعالیت‌های حضرت عباس در این واقعه ذکر شده است که بسیار سودمند است. هر چند برخی معتقدند ابومخنف شیعه نبوده اما من معتقدم او شیعه بوده و اهمیت کتاب او در این است که بسیاری از منابع اهل سنت مثل طبری و بلاذری از کتاب او استفاده کرده‌اند. بنابر این بخش عمده‌ای از آنچه درباره امام حسین و حضرت عباس می‌دانیم از منابع سنی است که در اصل از یک منبع شیعی گرفته شده است. 

وی درباره کتاب خود گفت: این کتاب مقدمه‌ای کوتاه درباره پدر و مادر و سال‌های اولیه زندگی حضرت عباس ارائه می‌کند و شرحی درباره ام‌البنین، مادر ایشان دارد که مهم است؛ او شخصیتی فاضل و پارسا داشته و شایسته است درباره او کتابی جداگانه نوشته شود و ممکن است من روزی این کار را انجام دهم. 

وی تأکید کرد: نخستین نکته در مقتل ابومخنف درباره حضرت عباس این است که او پیش از نبرد برای آوردن آب رفته بود نه در طی جنگ. شاید در هشتم محرم. من فکر می‌کنم روز نهم محرم بوده باشد، او به همراه یک گروه از سوی امام حسین برای آوردن آب فرستاده می‌شوند و با موفقیت و بدون کشته شدن کسی آب می‌آورند. پس بنابر نوشته ابومخنف یک بار پیش از جنگ آب آورده شده بود. اما به نظر من طی روزهای سوم تا هفتم محرم آب بر روی یاران امام حسین بسته شد. من فکر می‌کنم حضرت عباس بیش از یک بار برای آوردن آب رفته باشد و فکر می‌کنم چندین بار برای آوردن آب تلاش کرد و در یکی از این تلاش‌ها به شهادت رسیده است. 

وی افزود: از نظر من شیخ مفید در کتاب خود به لحظاتی از زندگی حضرت عباس اشاره می‌کند که در منابع دیگر نیامده است و این برای من جالب است. او بزرگترین برادر در بین چهار برادر خود از مادرش ام البنین بود. عبدالله، جعفر و عثمان دیگر برادرانش بودند که همگی شهید شدند. 

حضرت عباس، الگوی ازخودگذشتگی برای انسان معاصر

این استاد مطالعات شیعی درباره مهمترین و جالب توجه‌ترین یافته‌های خود در مطالعه شخصیت حضرت عباس گفت: فکر می‌کنم در این کتاب سعی می‌کردم فضایل انسانی که در حضرت عباس برجسته بوده ببینم. یکی از چیزهایی که باید به آن توجه کرد این است که تعداد بی‌شماری افراد غیرمذهبی هستند که به فضایل انسانی باور دارند. با این وجود، نمی‌توانید مذهب را نادیده بگیرید، زیرا باورهای مذهبی نحوه درک مردم از جهان و نحوه زندگی آنها در جهان را شکل می‌دهد. هرکسی که مایل به درک جهان و نحوه عملکرد آن است، باید تأثیر باورهای دینی را در نظر بگیرد زیرا دین یکی از ابعاد اصلی زندگی بشر است.

وی ادامه داد: خداوند صاحب فضیلت است. دین فضیلت‌ها را تشویق و تقویت می‌کند، اما خداوند فضایل انسانی را در نهاد ما قرار داده است و شخص انتخاب می‌کند که با آنها زندگی کند و سپس آنها را با تمرین یاد می‌گیرد. دلیل اینکه من به عنوان یک غیر مسلمان می‌توانم از زندگی افرادی مانند حضرت عباس و بانوانی همچون حضرت فاطمه و زینب(س) الهام بگیرم این است که زندگی آنها تنها جنبه دینی ندارد، بلکه دارای ابعاد انسانی است. ما می‌توانیم بدون انکار فضیلت‌هایی که خداوند به آنها داده است از اخلاق و رفتار آنها در زندگی روزمره خود الگو بگیریم. بنابراین، بدون اینکه کمالات الهی آنها را انکار کنیم، سعی می‌کنیم ویژگی‌ها و شخصیت آنها را در دسترس مردم عادی قرار دهیم. حضرت عباس کاملاً فضایل دینی را در زندگی خود پیاده می‌کرد. او در برابر خدا و دستورات او تسلیم محض بود اما این بدان معنا نیست که او نمی‌تواند الگویی برای کسانی باشد که خارج از محدوده اعتقادات دینی هستند.

کلوهسی ادامه داد: شخصیت حضرت عباس الگوی از خود گذشتگی و مبارزه با منیت بود. خودخواهی یک ضد ارزش بزرگ و ضد فضیلت است. امروزه منیت و خودپرستی بر دنیای ما مسلط است و تعداد زیادی از مردم زندگی خودخواهانه و خود محورانه دارند. اما شما می‌بینید که عباس برای تأمین آب زنان و کودکان، از زندگی خود دست می‌شود و تا زانو در رود فرات می‌رود، اما حاضر نیست ابتدا تشنگی خود را رفع کند. او با فضایلی که به نمایش گذاشته است ضد منیت و خودخواهی و الگوی صداقت است. صداقت بزرگترین فضیلت است، زیرا همه دیگر فضایل را با خود می‌آورد. این فضیلتی است که به نظر من بر زندگی عباس مسلط است؛ فضیلتی که گفتار او، ایثارگری او، نوع‌دوستی او، همه اعمال و انتخاب‌هایش را در بر می‌گیرد، فضیلت درستکاری است. او در این میان برای همه انسان‌ها چه دیندار و چه غیر دیندار یک الگوی کامل است.

وی درباره نقش حضرت عباس در واقعه کربلا و درس‌های شخصیت وی برای انسان امروزی گفت: به باور من زندگی حضرت عباس(ع) به اندازه‌ای پیچیده و با اهمیت است که نیازمند یک کلید تفسیری، برای گشودن راز آن است. ما از عباس به عنوان یک قهرمان صحبت می‌کنیم.  قهرمانان واقعی در طول تاریخ فراوانند، اما درباره بیشتر آن‌ها ذکری مختصر در تاریخ آمده و سپس فراموش شده‌اند. اما عباس جاودانه است و زندگی او واقعیتی پیچیده است، چه از نظر سیاسی، چه از نظر اجتماعی، چه از نظر کلامی و معنوی. ما به جنبه‌هایی از زندگی او نیاز داریم که در زندگی خودمان، در معنویات خودمان و مهمتر از همه در مبارزات روزانه خود برای آنچه اخلاقی است، مبارزه برای عدالت و مبارزه روزانه علیه کسانی که زورگویی می‌کنند، طنین‌انداز شود. ما همچنین در تلاش برای به دست گرفتن قدرت غلبه بر نفس و به‌ویژه، در مبارزه مداوم برای زندگی همراه با ایمان به خدا و وحی او در جامعه‌ای که روز به روز  سکولارتر و ضد خدا می‌شود به الگوی زندگی حضرت عباس نیاز داریم.